علت کار نکردن کلاچ موتور سیکلت چیست؟ کلاچ بخش مهمی از سیستم گیربکس موتور سیکلت است که به انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها کمک می‌کند و به موتورسوار اجازه می‌دهد در حین سواری دنده را عوض کند. متأسفانه، اگر کلاچ موتورسیکلت شما به‌درستی کار نکند، می‌تواند برایتان دردسرساز باشد.
در این مقاله از وبلاگ ایگل، برخی از رایج‌ترین دلایلی که ممکن است موجب خرابی کلاچ موتورسیکلت شما شود را مورد بحث قرار می‌دهیم. همچنین به نکاتی برای نگهداری از کلاچ نگاه خواهیم کرد. با درک اینکه علت کار نکردن کلاچ موتور سیکلت چیست، می‌توانید اقداماتی را انجام دهید تا مطمئن شوید که در آینده به‌خوبی کار می‌کند.
۶ علت کار نکردن کلاچ موتور سیکلت
دلایل مختلفی برای خرابی کلاچ در موتور سیکلت وجود دارد، از جمله:
۱. کثیف شدن کابل کلاچ
کابل کلاچ موتورسیکلت (که از اهرم تا محرک کلاچ کشیده می‌شود) درون یک محفظه قرار دارد، به مرور زمان با ورود گرد و غبار، آب و خاک داخل این محفظه، اطراف کابل گرفته می‌شود و دیگر نمی‌تواند به‌راحتی به جلو و عقب بلغزد. بنابراین برای غلبه بر اصطکاک داخلی و به حرکت درآوردن محرک، باید اهرم کلاچ را بیشتر بکشید.
۲. کثیف شدن نقطه محوری اهرم کلاچ
اگر نقطه محوری اهرم کلاچ کثیف، زنگ زده یا خیلی سفت باشد، اهرم کلاچ به‌راحتی حرکت نمی‌کند. این مشکل می‌تواند در نتیجه گرد و غبار و خاک ناشی از رانندگی یا ناشی از خوردگی موتورسیکلت در زیر باران باشد.
۳. سفت شدن فنرهای کلاچ
موتورسیکلت دارای مجموعه‌ای از چهار تا شش فنر کلاچ است. هنگامی‌که اهرم کلاچ به داخل کشیده نمی‌شود، فنرهای کلاچ باید کشش کافی را به‌وجود بیاورند تا اصطکاک بین دیسک‌ها، بتواند نیرو را از موتور به گیربکس منتقل کند. اگر این فنرها خیلی سفت شوند، اهرم کلاچ به‌سختی به داخل کشیده می‌شود و در نتیجه کلاچ سفت خواهد شد.
۴. فرسوده شدن صفحات کلاچ
صفحه کلاچ موتور سیکلت می‌تواند در اثر عوامل مختلفی از جمله استفاده‌ی زیاد، عدم نگهداری یا استفاده‌ی نامناسب فرسوده شود و مواد اصطکاک روی آن از بین برود، در این‌صورت توانایی کلاچ در گرفتن و انتقال نیرو کاهش پیدا می‌کند. فرسوده شدن صفجه کلاچ می‌تواند منجر به لیز خوردن یا مشکل در تعویض دنده شود و همچنین می‌تواند به سایر اجزای پیشرانه موتورسیکلت آسیب برساند. در این مواقع باید زودتر به فکر تعویض صفحه کلاچ باشید.
علائم فرسوده شدن صفحات کلاچ عبارتند از:
- مشکل در تعویض دنده
- سر خوردن کلاچ
- استشمام بوی سوختگی از کلاچ
- کاهش انتقال نیرو
- صدای تق تق از انجین
- لرزش موتور سیکلت در سرعت بالا
۵. پایین بودن سطح مایع هیدرولیک
این مشکل مربوط به موتورسیکلت‌های با کلاچ هیدرولیک است. اگر سطح روغن یا همان مایع هیدرولیک خیلی پایین باشد، کلاچ ممکن است خشک و سفت شود و به‌درستی کار نکند. بنابرین اگر موتور سیکلت شما کلاچ هیدرولیک دارد، لازم است که به‌صورت دوره‌ای مایع هیدورلیک (در اکثر موتورسیکلت‌ها همان روغن گیربکس است) را بررسی کنید و از تمیز بودن و مناسب بودن سطح آن اطمینان حاصل کند.
۶. اهرم کلاچ، کثیف یا فرسوده شده است
از آنجایی که اهرم از نظر فیزیکی بیشترین استفاده را در کل سیستم کلاچ دارد، ممکن است به مرور زمان آسیب ببیند.
اگر فکر می‌کنید علت کار نکردن کلاچ موتور سیکلت از اهرم است، آن را از دسته خود جدا کرده و وضعیتش را به‌دقت بررسی کنید. اگر آسیب جدی به آن وارد شده باشد، ممکن است نیاز به تعویض اهرم باشد. اما گاهی ممکن است اهرم آسیب ندیده باشد و با تمیز کردن، مشکل آن برطرف شود.
چگونه بفهمیم کلاچ فرسوده‌ای داریم؟
مهم‌ترین علائمی که به شما می‌گوید کلاچ موتور سیکلت خراب شده است عبارتند از:
سفت شدن دنده و مشکل در تعویض دنده
اگر تعویض دنده برایتان دشوار است، احتمالاً کلاچ موتور سیکلت خراب یا فرسوده شده است و این یک نشانه‌ی واضح است که باید کلاچ موتور سیکلت خود را عوض کنید.
موتور سیکلت شتاب نمی‌گیرد
اگر دور موتور سیکلت را افزایش می‌دهید اما سرعت مطابق آن افزایش پیدا نمی‌کند، ممکن است کلاچ دچار لغزش شده باشد و نیاز باشد که آن را تعویض کنید. لغزش کلاچ، معمولا به‌دلیل فرسوده شدن صفحه کلاچ در طول زمان، ضعیف شدن فنرهای کلاچ و یا استفاده از روغن بی‌کیفیت، اتفاق می‌افتد.
مطالب پیشنهادی: اصلی‌ترین دلایل روشن نشدن موتور سیکلت چیست؟
شنیدن سر و صداهای غیرمعمول از موتور سیکلت
صدا یک شاخص عالی برای تشخیص سلامت هر وسیله‌ی نقلیه است. اگر هنگام موتورسواری صداهای غیرمعمول مثل تق‌تق یا ضربه می‌شنوید و یا احساس می‌کنید چیزی در حال ساییده شدن است، ممکن است نشان‌دهنده‌ی فرسودگی کلاچ باشد.
هر چندوقت یک‌بار کلاچ موتور سیکلت را عوض کنیم؟
کلاچ را باید به‌صورت دوره‌ای و طبق زمان‌بندی سازنده عوض کنید. عمر کلاچ موتور سیکلت به‌طور متوسط بین 20,000 تا 30,000 كیلومتر است (این زمان ممکن است در هر موتورسیکلت متفاوت باشد بنابراین توصیه می کنیم دفترچه راهنمای موتور سیکلت خود را بررسی کنید یا از یک مکانیک بپرسید و یا در اینترنت تحقیق کنید.) و بعد از این زمان، کلاچ فرسوده شده و نیاز به تعویض دارد. البته در صورتی‌که از کلاچ به‌درستی استفاده کنید، اصول نگهداری از آن را رعایت کنید و از روغن مناسبی استفاده نمایید، عمر کلاچ موتور سیکلت می‌تواند افزایش پیدا کند.
نکاتی برای نگهداری از کلاچ موتور سیکلت
کلاچ یکی از حیاتی‌ترین اجزای موتورسیکلت شماست و طوری طراحی شده است که برای مدت بسیار طولانی دوام می‌آورد، اما اگر مراقبت‌های لازم را انجام ندهید، زودتر از حد انتظار فرسوده می‌شود. بنابراین مسئولانه رانندگی کنید و برای افزایش عمر کلاچ به موارد زیر دقت کنید:
- استفاده از روغن باکیفیت (در صورت امکان، روغن پیشنهادی توسط شرکت سازنده موتور سیکلت) به افزایش عمر کلاچ موتور سیکلت شما کمک می‌کند. با این کار، می‌توانید تعویض کلاچ را به تأخیر بیندازید یا حداقل از ساییدگی زودرس جلوگیری کنید. تعویض منظم روغن نیز به جلوگیری از سایش کمک می‌کند، زیرا اصطکاک را کاهش می‌دهد.
- برای کاهش سرعت ساییدگی کلاچ، تا زمانی‌که کلاچ را به‌طور کامل فشار نداده‌اید، دنده را عوض نکنید و به همین ترتیب، تا زمانی‌که به‌درستی در دنده قرار نگرفته است آن را رها نکنید.
- از کلاچ فقط زمانی استفاده کنید که مجبور به تعویض دنده هستید.
- از تعویض دنده‌های غیرضروری و بیش از حد تهاجمی به سمت پایین اجتناب کنید.
جمع بندی نهایی
کاربرد کلاچ در موتورسیکلت تعویض دنده و کاهش سرعت است. در حالی‌که دلایل زیادی وجود دارد که باعث می‌شود کلاچ موتورسیکلت سفت شود یا به‌درستی کار نکند، اما محتمل‌ترین علت کار نکردن کلاچ موتور سیکلت نگهداری ضعیف آن است. برای افزایش عمر کلاچ باید به‌طور منظم آن را تنظیم و تمیز کنید تا مرور زمان دچار مشکل نشود.
از جمله علائم خرابی کلاچ موتورسیکلت می‌توان به کم شدن مسافت پیموده شده، اختلال در تعویض دنده، شنیدن صدای جیر جیر و… اشاره کرد که باید در اسرع وقت برای اطمینان از مشکل به تعمیرگاه مراجعه نمود و این قطعه را تعمیر یا تعویض کرد.
مطالعه‌ی بیشتر: آشنایی با رایج‌ترین مشکلات موتور سیکلت و عیب یابی آن
