صفحه کلاچ، یکی از پرمصرف‌ترین و کاربردی‌ترین قطعات خودرو است که عملکرد صحیح آن در خودرو می‌تواند کارکرد خودرو و تمام قطعات مربوط به موتور و قدرت خودرو را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین نیاز است که به‌صورت دوره‌ای آن را تعویض کنید تا با مشکلات بزرگتری در خودرو مواجه نشوید. با توجه به این موضوع که صفحه کلاج، قیمت بالایی دارد (به‌خصوص با افزایش قیمت‌ها در سال‌های گذشته گران‌تر نیز شده است) و هزینه‌ی تعویض و تعمیر آن نیز زیاد است، بد نیست که نکاتی را به منظور افزایش طول عمر صفحه کلاچ، رعایت کنید تا کمی در هزینه‌های خودرویتان صرفه‌جویی شود.
در این مطلب از وبلاگ ایگل، قصد داریم که به نکات و موارد جزئی و خاصی برای افزایش طول عمر صفحه کلاچ و جلوگیری از خرابی آن بپردازیم، پس تا پایان این مطلب همراه ما بمانید.
جلوگیری از سرقت خودرو
- ردیابی لحظه‌ای و آنلاین خودرو
- هشدار روشن شدن خودرو
- خاموش کردن خودرو از راه دور
زمان تعویض صفحه کلاچ هر چند کیلومتر است؟
با توجه به نوع رانندگی در جادههای درون‌شهری و برون‌شهری، طول عمر مفید صفحه کلاچ متفاوت است. به‌طور مثال برای خودروها و کامیون‌هایی که بیشتر در جادههای بیرون شهر رانندگی می‌کنند، طول عمر صفحه کلاچ می‌تواند بین 100 تا 200 هزار کیلومتر باشد اما در جادههای درون‌شهری و با توجه به ترافیکی که وجود دارد، کلاچ و ترمز گرفتن‌های پی‌درپی در خیابان‌های شهری باعث می‌شود تا عمر دیسک و صفحه کم شود.
مطالب پیشنهادی: چک لیست تعمیر و نگهداری خودرو
علائم رسیدن زمان تعویض صفحه کلاچ رسیده
مانند تمامی قطعات مهم خودرو، کلاج نیز درصورتی‌که دچار آسیب جدی شود، علائمی را از خود بروز می‌دهد. از جمله مهم‌ترین نشانه‌های رسیدن زمان تعویض صفحه کلاچ، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. صفحه کلاچ دچار لرزش می‌شود
اولین نشانهای که فرا رسیدن زمان تعویض صفحه کلاچ را به شما اعلام میکند، این است که هنگام شتاب‌گیری و به‌خصوص هنگام رانندگی در سربالایی یا حمل بارهای سنگین، کلاج خودرو دچار لغزش می‌شود.
لغزش صفحه کلاچ، باعث گرم شدن بیش از حد سایر اجزا و افزایش شدت آسیب می‌شود.
2. پدال کلاچ ممکن است نرم‌تر یا سفت‌تر از حالت عادی شود
صفحه کلاچ (مخصوصاً در خودروهای قدیمی‌تر) کمی سنگین است و معمولاً برای فشار دادن پدال کلاچ، به وارد کردن نیرو نیاز دارید. اگر احساس کردید که پدال کلاج در هنگام فشار دادن بسیار نرم‌تر از حد معمول به‌نظر می‌رسد، ممکن است به این معنی باشد که صفحه فشار کلاچ مشکل دارد و ممکن است لازم باشد سیستم کلاچ را بررسی کنید.
گاهی مواقع نیز برعکس این اتفاق می‌افتد و ممکن است که پدال کلاچ شدیدا سفت و خشک شود که این مورد نشان از آن است که حالت ارتجاعی و فنری پدال از بین رفته است و زمان تعویض صفحه کلاچ فرا رسیده است.
3. با افزایش دور موتور سرعت بالا نمی‌رود
مهم‌ترین علت گاز نخوردن ماشین در دور موتور بالا می‌تواند آسیب دیدن و رسیدن زمان تعویض صفحه کلاچ باشد. با خراب شدن صفحه کلاچ، هر چقدر دور موتور را افزایش می‌دهید، سرعت افزایش نمی‌یابد. یعنی نسبت افزایش سرعت در مقایسه با دور موتور پایین‌تر است.
مطلب پیشنهادی: لیست کد خطای دیاگ
4. دنده‌ها به‌سختی عوض می‌شوند
وظیفه‌ی کلاچ این است که اتصال بین موتور و گیربکس را قطع کند تا شما بتوانید به‌راحتی دنده را تعویض کنید. اگر کلاچ و گیربکس سالم باشند، دنده‌ها به‌آرامی و بدون مانع تعویض می‌شوند، اما اگر کلاچ نتواند اتصال بین موتور و گیربکس را قطع کند، تعویض دنده‌ها بسیار دشوار خواهد بود و به‌اصطلاح، “دنده درست جا نمی‌رود” و این نشانهای بر پایان عمر صفحه کلاج است.
5. با به‌حرکت درآمدن خودرو لرزش احساس می‌شود
اگر هنگام روشن کردن خودرو و شروع حرکت آن، با رها کردن کلاچ، اتاقک خودرو دچار لرزش می‌شود، به این معنی است که صفحه کلاچ، مستهلک و خراب شده است و باید به فکر تعویض آن باشید. البته لرزش ماشین دلایل دیگری دارد که در مقاله «علت لرزش ماشین» به‌طور مفصل به آن پرداخته‌ایم.
6. خودرو خاموش نمی‌شود
یکی دیگر از علائمی که احتمال تمام شدن صفحه کلاج را گزارش میکند، وقتی است که خودرو را در دنده دو قرار می‌دهید اما خودرو خاموش نمی‌شود.
7. بوی سوختن صفحه کلاچ را استشمام می‌شود
اگر در حین رانندگی با سرعت عادی بوی کلاچ را استشمام میکنید، این احتمال وجود دارد که کلاچ کاملاً فرسوده شده یا سوخته باشد. تنها راه حل این مشکل تعویض صفحه کلاچ است. اما اگر بوی صفحه کلاچ را هنگام رانندگی در سربالایی استشمام میکنید، دلیل آن اصطکاک بیش از حد کلاچ در اثر استفاده‌ی مداوم از آن است که برای رفع این بو باید هر از گاهی خودرو را متوقف کنید تا کلاچ خنک شود.
8. صدای تمام شدن صفحه کلاچ شنیده می‌شود
شنیدن صداهای غیرعادی مثل خش خش، غرغر یا جیغ در حین رانندگی یا تغییر دنده، نشانه‌ی مطمئنی است که عمر صفحه کلاچ تمام شده است و وسیله‌ی نقلیه‌ی شما نیاز به معاینه توسط یک متخصص دارد.
تعویض دیسک و صفحه چقدر طول میکشد؟
زمان لازم برای تعویض کلاچ بسته به مدل و نوع خودرو، تخصص مکانیک و اینکه آیا به تعمیرات اضافی نیاز است یا خیر متفاوت است. با این‌جال به‌طور کلی تعویض دیسک و صفحه کلاچ معمولاً بین 2 تا 6 ساعت طول میکشد که در صورت پیچیده و جدید بودن خودرو، این زمان ممکن است بیشتر طول بکشد. همچنین، اگر قطعات اضافی مانند دیسک کلاچ یا قطعات دیگر نیاز به تعویض داشته باشند، زمان بیشتری لازم خواهد بود.
عوارض عدم تعویض صفحه کلاچ
نادیده گرفتن تعویض صفحه کلاچ در یک وسیله نقلیه می‌تواند به عواقب مختلفی منجر شود. در ادامه برخی از پیامدهای بالقوه عدم تعویض صفحه کلاچ آورده شده است:
- کاهش عملکرد خودرو: کلاچ فرسوده می‌تواند تعویض دنده را با مشکل مواجه کند و باعث کاهش عملکرد و کارایی خودرو شود.
- افزایش سایش و پارگی: نادیده گرفتن مشکلات کلاچ می‌تواند منجر به افزایش سایش و پارگی سایر قطعات مرتبط مانند گیربکس شود و تعمیرات گسترده تر و پرهزینه‌تری را به‌دنبال داشته باشد.
- خرابی کلاچ: استفاده مداوم از کلاچ فرسوده و قدیمی در نهایت می‌تواند منجر به خرابی کامل آن شود.
- خطرات ایمنی: همانطور که گفتیم فرسوده شدن کلاچ، مشکل در تعویض دنده را به‌همراه دارد که همین امر می‌تواند ایمنی وسیله‌ی نقلیه و سرنشینان آن را به خطر بیندازد.
چطور می‌توانیم عمر صفحه کلاچ را بالا ببریم؟
با وجود اینکه صفحه کلاج بسیار پرکاربرد است و عمر کوتاهی نسبت به سایر قطعات خودرو دارد، اما با رعایت کردن یک‌سری اصول و نکته، می‌توانیم به افزایش عمر مفید صفحه کلاچ کمک کنیم. از جمله مهم‌ترین نکاتی که باید رعایت کنید، عبارتند از:
۱. هرگز پای خود را بی‌مورد روی صفحه کلاچ قرار ندهید
یکی از عادت‌های بد رانندگان که باعث خراب شدن زودهنگام صفحه کلاچ می‌شود، این است که پای خود را بی‌مورد و به‌صورت طولانی‌مدت روی صفحه کلاج قرار می‌دهند.
احتمالا این مورد خیلی برای شما پیش آمده که وقتی پشت چراغ قرمز قرار می‌گیرید، پدال کلاچ را فشار داده و دنده را درگیر میکنید تا به محض سبز شدن چراغ، پدال را رها کرده و حرکت کنید. این کار باعث می‌شود که صفحه کلاج، بلبرینگ کلاچ و اهرم کلاچ تحت فشار بی‌دلیل و اضافی قرار بگیرند که نتیجه‌ی این امر سایش و پارگی صفحه کلاچ و از کار افتادن آن است. از این‌رو توصیه می‌شود که پدال کلاچ همیشه به‌طور کامل فشار داده شود یا کاملاً رها شده باشد. این بدون شک ساده‌ترین روش برای افزایش طول عمر صفحه کلاچ خودرو است.
“به‌طور کلی بهتر است که هنگام توقف ماشین، دنده را خلاص، کلاچ را رها کرده و فقط هنگامی کلاچ را بگیرید و دنده را عوض کنید که چراغ سبز شده باشد.”
۲. برای توقف خودرو در سربالایی، از ترمز دستی استفاده کنید
بسیاری از رانندگان هنگام توقف در سربالایی‌ها، برای جلوگیری از حرکت خودرو به عقب، پدال کلاچ را فشار می‌دهند. با این کار فشار زیادی به کلاچ وارد شده و به مرور زمان باعث خرابی صفحه کلاج خواهد شد. از این‌رو، برای جلوگیری از خرابی و کاهش طول عمر صفحه کلاچ، بهتر است که از ترمزدستی برای متوقف کردن خودرو در سربالایی‌ها استفاده کنید. برای این‌کار باید به‌هنگام حرکت، ترمزدستی را آزاد کرده و همزمان کلاچ را رها کنید، در همین حین گاز بدهید تا به جلو حرکت کنید.
۳. هر بار که ترمز میکنید از کلاچ استفاده نکنید
یکی دیگر از عادت‌های بد رایج که باعث کاهش عمر صفحه کلاج می‌شود، زمانی است که هنگام ترمزگیری، پدال‌های ترمز و کلاچ را به‌طور همزمان فشار می‌دهید. این کار، نه‌تنها باعث استفاده غیرضروری از کلاچ و آسیب رسیدن به آن می‌شود، بلکه متراژ ترمز را نیز افزایش می‌دهد؛ زیرا زمانی‌که کلاچ درگیر است از نیروی ترمز موتور نیز استفاده می‌شود.
“بهترین کار این است که ترمز را فشار داده و قبل از اینکه خودرو به لرزش بیفتد، کلاچ را بگیرید.”
۴. برای تعویض دنده کلاچ را تا انتها فشار دهید
در هر بار تعویض دنده، باید کلاچ را تا انتها فشار بدهید، زیرا اگر هنگام تعویض دنده، فشاری به کلاچ وارد نکنید یا قبل از جا افتادن کامل دنده، کلاچ را رها کنید، این احتمال وجود دارد که به صفحه کلاچ آسیب وارد شود.
“توصیه‌ی کلی در مورد تعویض دنده این است که در زمان رانندگی و بعد از تعویض دنده، صفحه کلاج را غیرفعال کرده و پای خود را از روی آن بردارید.”
۵. از حمل بارهای سنگین پرهیز کنید
حمل و جابه‌جایی بارهای سنگین با خودرو و به‌خصوص در سربالایی، فشار زیادی به صفحه کلاچ وارد کرده و در نهایت، موجب سوختن آن می‌شود. بنابراین برای جلوگیری از این مساله، سعی کنید به میزان ظرفیت و توان خودروی خود دقت نمایید.
“اگر ناگزیر به جابه‌جا کردن بارهای سنگین شدید، حتما با سرعت متوسط حرکت و دنده‌ها را به آرامی تعویض کنید تا آسیب کم‌تری به صفحه کلاج وارد شود.”
علاوه بر حمل بار با خودرو، بکسل کردن ماشین‌های دیگر نیز به‌دلیل کشیده شدن به عقب توسط وزن خودروی در حال بکسل، می‌تواند به صفحه کلاچ خودرو آسیب جدی وارد کند. برای جلوگیری از بروز مشکل هنگام بکسل کردن، بهتر است که با سرعت کم حرکت کرده و بسیار آرام و با شیب ملایم حرکت خود را آغاز کنید.
به‌طور خلاصه
تنها راه برای افزایش طول عمر صفحه کلاچ این است که برخی از عادات نامناسب خود در حین رانندگی، مثل فشار دادن بیهوده‌ی صفحه کلاچ، حمل بار اضافه بر توان خودرو، استفاده از کلاج در سربالایی و… را ترک کنید. علاوه بر این از آنجایی‌که کلاچ خودرو تاثیر زیادی در عملکرد خودرو دارد، زمان تعویض صفحه کلاچ را بشناسید و نشانه‌هایی که خبر تعویض آن را برایتان می‌آورند، دست‌کم نگیرید.
