صفحه کلاچ، یکی از پرمصرف‌ترین و کاربردی‌ترین قطعات خودرو است که عملکرد صحیح آن در خودرو می‌تواند کارکرد خودرو و تمام قطعات مربوط به موتور و قدرت خودرو را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین نیاز است که به‌صورت دوره‌ای آن را تعویض کنید تا با مشکلات بزرگتری در خودرو مواجه نشوید. با توجه به این موضوع که صفحه کلاج، قیمت بالایی دارد (به‌خصوص با افزایش قیمت‌ها در سال‌های گذشته گران‌تر نیز شده است) و هزینه‌ی تعویض و تعمیر آن نیز زیاد است، بد نیست که نکاتی را به منظور افزایش عمر صفحه کلاچ، رعایت کنید تا کمی در هزینه‌های خودرویتان صرفه‌جویی شود.
در این مطلب از وبلاگ ایگل، قصد داریم که به نکات و موارد جزئی و خاصی برای افزایش عمر صفحه کلاچ و جلوگیری از خرابی آن بپردازیم، پس تا پایان این مطلب همراه ما بمانید.
عمر صفحه کلاچ چند کیلومتر است؟
با توجه به نوع رانندگی در جادههای درون‌شهری و برون‌شهری، طول عمر مفید صفحه کلاچ متفاوت است. به‌طور مثال برای خودروها و کامیون‌هایی که بیشتر در جادههای بیرون شهر رانندگی می‌کنند، طول عمر صفحه کلاچ می‌تواند بین 100 تا 200 هزار کیلومتر باشد اما در جادههای درون‌شهری و با توجه به ترافیکی که وجود دارد، کلاچ و ترمز گرفتن‌های پی‌درپی در خیابان‌های شهری باعث می‌شود تا عمر دیسک و صفحه کم شود.
به‌طور کلی بعد از ۴۵ هزار کیلومتر نیاز به تعویض دیسک و صفحه کلاچ خواهید داشت. البته با رانندگی مناسب و کم‌شتاب، این رقم حتی تا 70000 کیلومتر نیز قابل افزایش خواهد بود.
علائمی که به شما می‌گویند عمر صفحه کلاچ تمام شده
مانند تمامی قطعات مهم خودرو، کلاج نیز درصورتی‌که دچار آسیب جدی شود، علائمی را از خود بروز می‌دهد. از جمله مهم‌ترین نشانه‌های رسیدن زمان تعویض صفحه کلاچ، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. لغزش صفحه کلاچ
اولین نشانهای که فرا رسیدن زمان تعویض صفحه کلاچ را به شما اعلام می‌کند، این است که هنگام شتاب‌گیری و به‌خصوص هنگام رانندگی در سربالایی یا حمل بارهای سنگین، کلاج خودرو دچار لغزش می‌شود. لغزش صفحه کلاچ، باعث گرم شدن بیش از حد سایر اجزا و افزایش شدت آسیب می‌شود.
2. نرمی پدال کلاچ
صفحه کلاچ (مخصوصاً در خودروهای قدیمی‌تر) کمی سنگین است و معمولاً برای فشار دادن پدال کلاچ، به وارد کردن نیرو نیاز دارید. اگر احساس کردید که پدال کلاج در هنگام فشار دادن بسیار نرم‌تر از حد معمول به‌نظر می‌رسد، ممکن است به این معنی باشد که صفحه فشار کلاچ مشکل دارد و ممکن است لازم باشد سیستم کلاچ را بررسی کنید.
3. سفتی پدال کلاچ
زمانی‌که پدال کلاچ شدیدا سفت و خشک می‌شود نشان از آن است که حالت ارتجاعی و فنری پدال از بین رفته است و این بدین معنی است که زمان تعویض صفحه کلاچ فرا رسیده است.
4. عدم ارتباط مناسب بین دور موتور و سرعت
نشانه‌ی دیگری که شما را متوجه آسیب دیدن و رسیدن زمان تعویض صفحه کلاچ می‌کند، این است که هنگام حرکت خودرو، دور موتور افزایش پیدا می‌کند، اما سرعتی متناسب با آن به‌وجود نمی‌آید. یعنی نسبت افزایش سرعت در مقایسه با دور موتور پایین‌تر است.
5. سخت‌شدن تعویض دنده
وظیفه‌ی کلاچ این است که اتصال بین موتور و گیربکس را قطع کند تا شما بتوانید به‌راحتی دنده را تعویض کنید. اگر کلاچ و گیربکس سالم باشند، دنده‌ها به‌آرامی و بدون مانع تعویض می‌شوند، اما اگر کلاچ نتواند اتصال بین موتور و گیربکس را قطع کند، تعویض دنده‌ها بسیار دشوار خواهد بود و به‌اصطلاح، “دنده درست جا نمی‌رود” و این نشانهای بر پایان عمر صفحه کلاج است.
6. لرزش خودرو در شروع حرکت
اگر هنگام روشن کردن خودرو و شروع حرکت آن، با رها کردن کلاچ، اتاقک خودرو دچار لرزش می‌شود، به این معنی است که صفحه کلاچ، مستهلک و خراب شده است و باید به فکر تعویض صفحه کلاچ باشید.
مطالب بیشتر: دلایل لرزش ماشین در شرایط مختلف چیست؟
7. خاموش نشدن خودرو
یکی دیگر از علائمی که احتمال تمام شدن صفحه کلاج را گزارش می‌کند، خاموش نشدن خودرو، در زمانی است که آن را در دنده دو قرار می‌دهید و به‌حال خود رها میکنید.
چگونه عمر صفحه کلاچ را بالا ببریم؟
با وجود اینکه صفحه کلاج بسیار پرکاربرد است و عمر کوتاهی نسبت به سایر قطعات خودرو دارد، اما با رعایت کردن یک‌سری اصول و نکته، می‌توانیم به افزایش عمر مفید این قطعه کمک کنیم. از جمله مهم‌ترین نکاتی که برای افزایش عمر صفحه کلاچ باید رعایت کنید، عبارتند از:
۱. هرگز پای خود را بی‌مورد روی صفحه کلاچ قرار ندهید
یکی از عادت‌های بد رانندگان که باعث خراب شدن زودهنگام صفحه کلاچ می‌شود، این است که پای خود را بی‌مورد و به‌صورت طولانی‌مدت روی صفحه کلاج قرار می‌دهند.
احتمالا این مورد خیلی برای شما پیش آمده که وقتی پشت چراغ قرمز قرار می‌گیرید، پدال کلاچ را فشار داده و دنده را درگیر میکنید تا به محض سبز شدن چراغ، پدال را رها کرده و حرکت کنید. تمام مدتی که منتظر سبز شدن چراغ هستید و کلاچ را گرفته‌‌اید، صفحه کلاج، بلبرینگ کلاچ و اهرم کلاچ تحت فشار بی‌دلیل و اضافی هستند.
نگه داشتن طولانی‌مدت کلاچ، صفحات را به یکدیگر فشرده و در نتیجه باعث سایش و پارگی صفحات و در نهایت از کار افتادن ناگهانی، کلاچ می‌شود. در بسیاری از موارد، با ایجاد آسیب روی کلاچ، بوی سوختگی مانند بوی لنت داغ، استشمام خواهد شد.
پدال کلاچ همیشه باید یا به‌طور کامل فشار داده شود یا کاملاً رها شده باشد. این بدون شک ساده‌ترین روش برای افزایش عمر صفحه کلاچ خودرو است. به‌طور کلی بهتر است که هنگام توقف ماشین، دنده را خلاص، کلاچ را رها کرده و فقط هنگامی کلاچ را بگیرید و دنده را عوض کنید که چراغ سبز شده باشد.
۲. برای توقف خودرو در سربالایی، از ترمز دستی استفاده کنید
بسیاری از رانندگان هنگام توقف در سربالایی‌ها، برای جلوگیری از حرکت خودرو به عقب، پدال کلاچ را فشار می‌دهند. با این کار فشار زیادی به کلاچ وارد شده و به مرور باعث خرابی صفحه کلاج خواهد شد. از این‌رو، برای جلوگیری از خرابی و کاهش عمر صفحه کلاچ، بهتر است که از ترمزدستی برای متوقف کردن خودرو در سربالایی‌ها استفاده کنید. برای این‌کار باید به‌هنگام حرکت، ترمزدستی را آزاد کرده و همزمان کلاچ را رها کنید، در همین حین گاز بدهید تا به جلو حرکت کنید.
۳. هر بار که ترمز میکنید از کلاچ استفاده نکنید
یکی دیگر از عادت‌های بد رایج که باعث کاهش عمر صفحه کلاج می‌شود، زمانی است که هنگام ترمزگیری، پدال‌های ترمز و کلاچ را به‌طور همزمان فشار می‌دهید. این کار، نه‌تنها باعث استفاده غیرضروری از کلاچ و آسیب رسیدن به آن می‌شود، بلکه متراژ ترمز را نیز افزایش می‌دهد؛ زیرا زمانی‌که کلاچ درگیر است از نیروی ترمز موتور نیز استفاده می‌شود. بهترین کار این است که ترمز را فشار داده و قبل از اینکه خودرو به لرزش بیفتد، کلاچ را بگیرید.
۴. تعویض دنده خودرو را به‌درستی انجام دهید
در هر بار تعویض دنده، باید کلاچ را تا انتها فشار بدهید، زیرا اگر هنگام تعویض دنده، فشاری به کلاچ وارد نکنید یا قبل از جا افتادن کامل دنده، کلاچ را رها کنید، این احتمال وجود دارد که به صفحه کلاچ آسیب وارد شود. توصیه‌ی کلی در مورد تعویض دنده این است که در زمان رانندگی و بعد از تعویض دنده، صفحه کلاج را غیرفعال کرده و پای خود را از روی آن بردارید. اگر چنین کنترلی در تعویض دنده ندارید، برای افزایش عمر صفحه کلاچ هم که شده، باید روی این مهارت بیشتر کار کنید.
۵. از حمل بارهای سنگین پرهیز کنید
حمل و جابه‌جایی بارهای سنگین با خودرو و به‌خصوص در سربالایی، فشار زیادی به صفحه کلاچ وارد کرده و در نهایت، موجب سوختن آن می‌شود. بنابراین برای جلوگیری از این مساله، سعی کنید به میزان ظرفیت و توان خودروی خود دقت نمایید و اگر ناگزیر به جابه‌جا کردن بارهای سنگین شدید، حتما با سرعت متوسط حرکت و دنده‌ها را به آرامی تعویض کنید تا آسیب کم‌تری به صفحه کلاج وارد شود.
علاوه بر حمل بار با خودرو، بکسل کردن ماشین‌های دیگر نیز به‌دلیل کشیده شدن به عقب توسط وزن خودروی در حال بکسل، می‌تواند به صفحه کلاچ خودرو آسیب جدی وارد کند. برای جلوگیری از بروز مشکل هنگام بکسل کردن، بهتر است که با سرعت کم حرکت کرده و بسیار آرام و با شیب ملایم حرکت خود را آغاز کنید.
به‌طور خلاصه
تنها راه برای افزایش عمر صفحه کلاچ این است که برخی از عادات نامناسب خود در حین رانندگی، مثل فشار دادن بیهوده‌ی صفحه کلاچ، حمل بار اضافه بر توان خودرو، استفاده از کلاج در سربالایی و… را ترک کنید. علاوه بر این از آنجایی‌که کلاچ خودرو تاثیر زیادی در عملکرد خودرو دارد، زمان تعویض صفحه کلاچ را بشناسید و نشانه‌هایی که خبر تعویض آن را برایتان می‌آورند، دست‌کم نگیرید.
مطالب پیشنهادی: مهم‌ترین نکات نگهداری خودرو برای افزایش عمر آن
