اگر ماشین شما خوب استارت نمی‌خورد و روان کار نمی‌کند، بدین معنی است که شمعهای موتور خودرو به‌خوبی کار نمی‌کنند. وظیفه‌ی شمع خودرو این است که مخلوط هوا و سوخت را در سیلندرها مشتعل کنند. با توجه به اینکه، با گذشت زمان شمعها فرسوده و آلوده شده و عملکرد سایر قطعات موتور را نیز با مشکل مواجه می‌کند، نیاز است که به‌صورت دوره‌ای و در زمان مناسب، اقدام به تعویض شمع خودرو بکنید. در این مقاله به شما می‌گوییم که چه موقع اقدام به عوض کردن شمعهای ماشین خود بکنید.
جلوگیری از سرقت خودرو
- ردیابی لحظه‌ای و آنلاین خودرو
- هشدار روشن شدن خودرو
- خاموش کردن خودرو از راه دور
شمع خودرو هر چند کیلومتر تعویض شود؟
خوشبختانه، شمعهای خودرو نیاز به تعویض زودبه‌ز‌ود ندارند و تا چندین سال ممکن است که عمر کنند. به‌طورکلی خودروسازان پیشنهاد می‌کنند که شمعهای خودرو را بعد از پیمودن ۵۰۰۰۰ کیلومتر تعویض کنید. البته عمر مفید شمع خودرو، به عوامل دیگری همچون نوع شمع نیز بستگی دارد. به‌عنوان مثال شمعهای معمولی (مسی) عمر کوتاه‌تری نسبت به شمعهای سوزنی و ساخته شده با مواد بادوام دارند.
مطالب پیشنهادی: چک لیست تعمیر و نگهداری از خودرو
گاهی نیز ممکن است به دلایل مختلف، مثل شرایط نگهداری شما از خودرو و…، عمر شمع خودرو زودتر از موعد به پایان برسد. از آن‌جایی‌که خرابی شمع خودرو باعث احتراق ناقص (Miss Fire) شده و افت توان موتور را به‌همراه دارد، باید شمعهای خراب و کثیف را از چرخه‌ی موتور ماشین خارج کرده و آنها را با نمونه‌های نو و سالم جایگزین نمود.
علائم و نشانه های تعویض شمع خودرو را بشناسید
در ادامه به بررسی علائم و نشانه‌هایی می‌پردازیم که به شما می‌گویند زمان تعویض شمع خودرو فرا رسیده اشت، این نشانه‌ها عبارتند از:
۱. افزایش مصرف سوخت
یکی از نشانههای رسیدن زمان تعویض شمع خودرو، افزایش بی‌دلیل مصرف بنزین است. شمع فرسوده یا خراب باعث می‌شود موتور بیشتر از حد توان خودش کار کند؛ زیرا “منجر به احتراق ناقص” در سیلندر شده و این مسئله، مصرف سوخت را نسبت به حالت عادی بالاتر می‌برد.
۲. تاخیر در شتاب‌گیری
علت گاز نخوردن ماشین در حال حرکت را نیز می‌توان خرابی یا کثیف شدن شمعها دانست. البته این مشکل ممکن است ناشی از عوامل دیگری مانند کثیفی انژکتورهای سوخت، مشکل در سنسورهای اکسیژن یا خرابی پمپ نزین باشد. بنابراین، قبل از پرداخت هزینه برای تعویض شمع ماشین، خودروی خود را توسط یک تعمیرکار مجرب مورد بررسی قرار دهید.
۳. بلندتر شدن صدای موتور نسبت به‌حالت عادی
اگر یکی از شمعها معیوب باشند، صدای موتور این مشکل را به شما اعلام خواهد. فرقی نمی‌کند ماشینتان 4، 6 یا 8 سیلندر باشد، اگر یکی از شمعها معیوب باشد و کارایی یک سیلندر کاهش یابد، روی سایرین هم تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود صداهای عجیبی مانند تلق‌تلق ایجاد کند.
تغییر رنگ شمعها، نشانه‌ای واضح و روشن از خرابی شمع است. شمع سالم، در حالت عادی رنگی خاکستری‌مانند دارد اما درصورت خراب شدن، تیره شده و به‌سمت سیاه شدن می‌رود.
۵. شنیدن صداهای غیر عادی از موتور در حالت درجا کار کردن ماشین
علت لرزش ماشین در حالت ایستاده را نیز می‌توانید در شمعها بیابید. اگر عایق مخصوص شمعها دچار شکستگی شود یا ترک بردارد، دو سر الکترودهای شمع با مشکل مواجه شده و در نهایت، جرقه‌ای در سیلندر ایجاد نمی‌شود. این اتفاق منجر به ایجاد صدای کوبش، تق‌تق یا تلق‌تلق در موتور، لرزش، ارتعاش و بد کار کردن ماشین، به‌خصوص در حالت درجا می‌گردد.
۶. سخت روشن شدن ماشین
شمعهای کثیف، آسیب‌دیده یا فرسوده، همچنین می‌توانند منجر به روشن نشدن خودرو و یا سخت روشن شدن آن (خصوصا در هوای سرد) گردند. زیرا درصورت آسیب رسیدن به شمعها، جرقه‌ی کافی در سیلندرها ایجاد نشده و احتراق صورت نمی‌گیرد و موتور نیروی لازم برای به حرکت درآوردن ماشین را نخواهد داشت.
اگر ماشین شما به‌سختی روشن می‌شود، بهتر است به فکر تعویض شمع خودرو باشید، زیرا اگر این روند در طول زمان ادامه پیدا کند، می‌تواند به موتور و استارت خودرو آسیب برساند و باتری را خالی کند.
۷. روشن شن چراغ چک ماشین
علت روشن شدن چراغ چک، آگاه کردن شما از وقوع مشکلات احتمالی در خودرو است. یکی از این مشکلات که خود را با روشن کردن چراغ چک نمایان می‌کند خرابی شمع خودرو است. البته باید توجه داشته باشید که روشن شدن چراغ چک موتور ناشی از خرابی قطعات متعددی در خودرو است، بنابراین برای اینکه تشخیص دهید مشکل دقیقا از کدام قطعه است باید به علائم دیگر نیز توجه کنید و یا به مکانیک مراجعه کنید تا با انجام دیاگ خودرو، منبع مشکل را بیابد.
۸. احتراق ناقص در سیلندرها
یکی از دلایل احتراق ناقص، عدم عملکرد درست شمع‌هاست. هرگاه خودرو دچار احتراق ناقص شود، آلودگی‌های بسیاری از اگزوز آن خارج شده و به محیط‌زیست آسیب می‌رساند. این مسئله آسیب‌های جدی به پیشرانه نیز وارد می‌کند. از این‌رو باید هنگام مواجه با احتراق ناقص در موتور به بررسی شمعها بپردازید و درصورت نیاز آنها را تعویض کنید.
تعویض شمع خودرو چه تاثیری دارد؟
تعویض شمع خودرو در بهبود عملکرد موتور تاثیر زیادی خواهد داشت (البته به شرط آنکه شمعها کهنه یا خراب شده باشند). در ادامه برخی از مهم‌ترین مزیت‌های آن را بیان می‌کنیم:
۱. کاهش مصرف سوخت در موتور
شمعهای آسیب‌دیده منجر به احتراق ناقص در سیلندرها شده و بخش قابل توجهی از سوخت را هدر می‌دهد، درنتیجه مصرف سوخت را تا ۳۰ درصد افزایش می‌دهد. با تعویض به‌موقع شمعها، احتراق به‌درستی در سیلندر صورت می‌گیرد و در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌شود.
مطالب بیشتر: روش های کاهش مصرف سوخت (۱ + ۵ روش کاربردی)
۲. افزایش شتاب خودرو
دومین تاثیر تعویض شمع خودرو، افزایش شتاب ماشین است. هرچه قدرت و دقت یک شمع در ایجاد جرقه بیشتر باشد، خودرو در زمان کوتاه‌تری انرژی لازم برای افزایش سرعت را به‌دست می‌آورد در نتیجه تایم شتاب‌گیری آن کوتاه‌تر خواهد بود.
۳. کارکرد بهتر موتور خودرو
به‌طور معمول شمعها پس از گذراندن عمر مفید خود، دقت و قدرت اولیه‌ی خود را از دست داده و دچار اختلال‌هایی در جرقه‌زنی می‌شوند. همین امر باعث افت توان و ایجاد صدا و لرزش در موتور می‌شود. در این زمان با تعویض شمعها می‌توان مشکلات پیش آمده را رفع کرده و عملکرد موتور را بهبود بخشید.
۴. انتشار کربن‌دی‌اکسید کمتر
شمعهای قدیمی و فرسوده نه‌تنها به خودروی شما بلکه به محیط زیست نیز می‌توانند آسیب برسانند. دلایل این امر این است که شمعهای فرسوده فشار زیادی به موتور خودرو وارد می‌کنند و درنتیجه آلاینده‌های مضر زیادی را آزاد می‌کنند. بنابراین یکی از فواید تعویض شمع خودرو این است که به کاهش آلاینده‌های مضر کمک می‌کند.
چطور عمر مفید شمع خودرو را افزایش دهیم؟
در اینجا چند راه‌کار وجود دارد که می‌توانید برای به‌حداکثر رساندن عمر مفید شمعهای خودروی خود، آنها را انجام دهید:
- یک شمع مناسب برای ماشین خود انتخاب کنید: مس، پلاتینیوم و ایریدیوم (سوزنی) سه نوع مختلف شمع موجود در بازار هستند. شمعهای مسی رسانایی بالا اما قیمت پایین و طول عمر کوتاهی دارند. در مقابل، شمعهای پلاتینیوم و ایریدیوم گران‌تر هستند و در طولانی مدت عملکرد بالایی دارند. اینکه کدام شمع برایتان بهتر است، بستگی به موتور ماشینتان دارد.
- شمع و الکترودها را به طور مرتب تمیز کنید
- شکاف شمعها را تنظیم کنید: شکاف بین الکترود مرکزی و جانبی باید مناسب باشد تا شمعها به‌خوبی کار کنند. اگر فاصله‌ی بین این دو خیلی کم باشد، جرقه‌ی ضعیفی ایجاد می‌شود و باعث می‌شود موتور ضعیف کار کند. از طرف دیگر، اگر شکاف بیش از حد بزرگ باشد نیز ممکن است که اصلا جرقه‌ی الکتریکی ایجاد نکند.
- محل نصب شمع را تمیز کنید: فرآیند احتراق، منجر به تجمع روغن و زباله در محل نصب شمعها شده و باعث می‌شود که آنها به‌درستی کار نکنند. بنابراین، تمیز کردن محل نصب شمعها امری ضروری است.
سخن پایانی
شمع، یکی از مهم‌ترین اجزای موتور ماشین است که باید به‌موقع تعویض شود. زیرا عدم تعویض به‌موقع آن در کارکرد موتور تاثیر منفی می‌گذارد، افزایش مصرف سوخت و افت توان و شتاب ماشین را به‌دنبال دارد. به‌همین منظور باید با علائم و نشانههای تعویض شمع خودرو آشنا بوده و در زمان مناسب برای تعویض آن اقدام کنید.
تعویض شمع را خودتان هم می‌توانید انجام دهید، اما به‌شرطی که تا حدودی از تعمیرات سررشته داشته باشید. نکته‌ی مهمی که وجود دارد این است که هرگز با وجود خرابی شمع خودرو مسافت زیادی را رانندگی نکنید، زیرا می‌تواند به سایر بخش‌ها آسیب برساند و بیشتر از حد معمول خرج روی دست‌تان بگذارد.
سوالات متداول
۱. عمر مفید شمع خودرو چقدر است؟
به‌طور کلی عمر شمع خودرو ۵ تا ۷ سال (یا حدودا ۵۰٬۰۰۰ کیلومتر) است. با این حال، بر اساس نوع شمع خودرو و نحوه‌ی نگهداری شما از آن، ممکن است عمر شمع خودرو کمتر یا بیشتر شود.
۲. درصورت عدم تعویض شمع خودرو چه اتفاقی می‌افتد؟
رانندگی با شمعهای خراب و کثیف می‌تواند منجر به عملکرد ضعیف موتور خودرو، مصرف سوخت بالا، احتراق ناقص یا حتی روشن نشدن خودرو شود.
۳. آیا باید همه‌ی شمعها را یک‌جا تعویض کنیم؟
به عنوان یک قاعده‌ی کلی، بهتر است که همه‌ی شمعها را به‌طور همزمان تعویض کنید تا سطح عملکرد یکسانی را ارائه دهند.
