بسیاری از تصادفاتی که در خیابان‌های درون‌شهری رخ می‌دهد ناشی از حواس‌پرتی، حفظ نکردن فاصله‌ی ایمن با خودروهای جلویی و ترمز کردن‌های ناگهانی است. برای حل این مشکل، صنعت خودروسازی در حال توسعه‌ی آپشن‌های خودرویی ایمنی و سیستم‌های کمک راننده است که بتواند تا حد زیادی از بروز تصادفات این‌چنینی بکاهد. یکی از این نوآوری‌ها، فناوری ترمز اضطراری خودکار خودرو (AEB) است. در این مقاله از وبلاگ ایگل، به معرفی این سیستم می‌پردازیم و مزایا، محدودیت‌ها و نقش آن در شکل‌دهی ایمنی جاده‌ها را بررسی خواهیم کرد.
جلوگیری از سرقت خودرو
- ردیابی لحظه‌ای و آنلاین خودرو
- هشدار روشن شدن خودرو
- خاموش کردن خودرو از راه دور
ترمز اضطراری خودرو (AEB) چیست و چطور کار میکند؟
سیستم ترمز اضطراری خودکار که با نام AEB نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع آپشن های خودرو در دسته‌بندی ایمنی است که برای جلوگیری یا کاهش تصادفات طراحی شده است. این ویژگی برای اولین بار توسط شرکت ولوو در سال 2008 معرفی شد.
نحوه‌ی کار این سیستم بدین‌صورت است که به‌طور مداوم اطلاعاتی از محیط پیرامون خودرو، مانند فاصله‌ی خودرو با سایر وسایل نقلیه، سرعت آن‌ها و… را جمع‌آوری و بررسی میکند. اگر سیستم AEB توقف ناگهانی یک وسیله‌ی نقلیه، وجود عابر پیاده و یا هر مانع دیگری را بر سر راهتان تشخیص دهد، ابتدا به شما هشدار می‌دهد. اگر همچنان از زدن ترمز امتناع کنید، AEB مداخله کرده و با فعال کردن خودکار ترمزها، از وقوع تصادف جلوگیری یا شدت برخورد را کاهش می‌دهد.
“مؤسساتی مانند Euro NCAP دائماً در حال تلاش برای تبدیل AEB به یک الزام برای خودروهای جدید هستند. این مورد در گذشته با ABS اتفاق افتاده است. سیستم‌های ترمز ضدقفل در ابتدا به‌عنوان یک آپشن اضافی در خودروها معرفی شدند، اما امروزه به‌طور الزامی روی همه‌ی خودروها نصب می‌شوند.”
فناوری استفاده شده در سیستم ترمز اضطراری خودرو
ترمز اضطراری خودرو، بر طیف وسیعی از فناوری‌های پیشرفته از جمله LiDAR، رادار خودرو و دوربین‌ها متکی است. این حسگرها برای جمع‌آوری داده‌های دقیق و بلادرنگ از محیط اطراف خودرو، به‌طور مشترک کار می‌کنند و به سیستم اجازه می‌دهند تا خطرات احتمالی را به‌طور موثر شناسایی کرده و به آن‌ها پاسخ دهد.
AEB همچنین از طریق ECU خودرو به اطلاعات خودروی شما دسترسی دارد و می‌تواند با در نظر گرفتن سرعت خودرو و محاسبه‌ی فاصله‌ی آن تا یک جسم (وسایل نقلیه‌ی دیگر یا عابرین پیاده و…) تعیین کند که آیا سرعت فعلی شما پتانسیل ایجاد یک برخورد را دارد یا خیر. درصورتی‌که AEB یک برخورد احتمالی را تشخیص دهد، ترمزهای خودرو را بررسی میکند. اگر خودتان ترمز گرفته باشید و به اندازه‌ی کافی سرعت را کاهش داده باشید، AEB مداخله نمی‌کند. در غیر این‌صورت، برای جلوگیری از وقوع تصادف، به‌طور خودکار ترمزها را فعال میکند.
سیستم‌های قدیمی‌تر AEB، بیشتر در تشخیص وسایل نقلیه و موانع بزرگ، موثر عمل می‌کنند. اما مدل‌های پیشرفته‌تر امروزی، می‌توانند عابران پیاده و وسایل نقلیه‌ی کوچک‌تر مثل موتور سیکلت و دوچرخه را نیز شناسایی کنند.
برخی از خودروهای مدرن‌تر، مجهز به ترمز خودکار معکوس نیز هستند. ترمز خودکار معکوس نیز همانند AEB عمل میکند، اما برای جلوگیری از وقوع تصادفات با سرعت کم، (به‌ویژه وقتی در حال دنده عقب گرفتن در مکان‌های کوچک مثل پارکینک هستید) طراحی شده است.
تفاوت ترمز اضطراری خودرو با ترمز ضد قفل خودرو
از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو سیستم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| سیستم ترمز ضدقفل (ABS) | ترمز اضطراری خودکار (AEB) |
| به جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها در هنگام ترمز اضطراری کمک میکند. | به جلوگیری از برخورد با مانع (خودرو، عابر پیاده و…) یا کاهش شدت ضربه‌ی ناشی از تصادف کمک میکند. |
| سیستم ABS، ابتدا قفل شدن چرخ‌ها را از طریق سنسورهای سرعت نصب شده روی چرخ‌ها تشخیص می‌دهد. در مرحله‌ی بعد، سیستم برای جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها، ترمزها را رها و برای کاهش سرعت یا توقف خودرو، اعمال میکند. این فرآیند تا زمانی‌که خودرو با خیال راحت متوقف شود، تکرار می‌شود. | سیستم AEB محیط اطراف خودرو را از طریق سنسورهای رادار و دوربین‌ها کنترل میکند و موانع موجود بر سر راه خودرو را تشخیص می‌دهد. سپس یک هشدار به راننده می‌دهد؛ درصورتی‌که راننده واکنش سریعی نشان ندهد، برای جلوگیری از تصادف، سیستم به‌طور خودکار ترمز را فعال میکند. |
| آپشن ایمنی خودرو | آپشن ایمنی خودرو |
| سیستم ABS، تنها درصورتی فعال می شود که راننده ترمز را فشار دهد. | به‌طور خودکار و بدون نیاز به دخالت راننده، ترمز را اعمال میکند. |
| روی همه‌ی خودوها توسط کارخانه‌ها نصب می‌شود. | به‌طور پیش‌فرض تنها روی خودروهای لوکس و جدید نصب می‌شود، اما به‌عنوان یک آپشن اختیاری می‌شود بر روی خودروهای دیگر نیز نصب کرد. |
| مقرون‌به‌صرفه | گران است |
ترمز اضطراری خودرو چه مزایای را به‌همراه دارد؟
پیاده‌سازی AEB در خودروها مزایای بی‌شماری را به‌همراه دارد، از جمله اینکه:
۱. جلوگیری از تصادف: مزیت اصلی AEB توانایی آن در جلوگیری از تصادف است. سیستم AEB، درصورت تشخیص خطر احتمالی، می‌تواند با فعال کردن ترمزها به جلوگیری از تصادف از عقب کمک کند. این قابلیت به‌خصوص در شرایطی که واکنش راننده به‌اندازه‌ی کافی سریع نیست، مفید است.
“یک مطالعه در سال 2015 توسط برنامه ارزیابی خودروهای جدید اروپا (Euro NCAP) و NCAP استرالیا نشان داده است که نصب AEB بر روی وسایل نقلیه، منجر به کاهش 38 درصدی تصادفات عقب، در دنیای واقعی می‌شود.”
۲. کاهش شدت برخورد: در مواردی که برخورد اجتناب ناپذیر است، AEB همچنان می‌تواند میزان شدت ضربه‌ی ایجاد شده را کاهش دهد، در نتیجه، میزان آسیب و صدمات احتمالی وارد شده، به‌حداقل خواهد رسید.
“در مطالعه‌ای روی 104 تصادف، محققان دانشگاه آدلاید همچنین دریافتند که AEB می‌تواند تصادفات کشنده را بین 20 تا 25 درصد و احتمال آسیب را بین 25 تا 30 درصد کاهش دهد.”
۳. کاهش خطای انسانی: خطای انسانی عامل اصلی تصادفات در جاده‌ها است. AEB با واکنش سریع‌تر و دقیق‌تر می‌تواند به کاهش این خطاها کمک کند.
۴. حفاظت از کاربران آسیب‌پذیر جاده: ترمز اضطراری خودرو، نه‌تنها برای رانندگان، بلکه برای کاربران آسیب‌پذیر جاده، مانند عابران پیاده، دوچرخه‌سواران و موتورسواران نیز مفید است و می‌تواند احتمال تصادف خودرو با این افراد را نیز کاهش دهد.
۵. کاهش نگرانی برای رانندگان: دانستن اینکه وسیله‌ی نقلیه، مجهز به AEB است می‌تواند باعث کاهش اضطراب راننده در هنگام رانندگی شود؛ به‌خصوص در خیابان‌های پرترافیک و مناطقی که احتمال وقوع تصادف بیشتر است.
۶. کاهش خسارت مالی: AEB با جلوگیری از وقوع تصادف یا به‌حداقل رساندن شدت برخورد، می‌تواند به کاهش هزینه‌های ناشی از خسارت تصادف نیز کمک کند. این به نفع صاحبان خودرو و شرکت‌های بیمه است.
چالش‌ها و محدودیت‌های سیستم AEB
در حالی که AEB یک فناوری بسیار مفید و حیاتی برای خودروهاست، اما مانند هر فناوری دیگری با چالش‌ها و محدودیت‌هایی دست‌و‌پنجه نرم میکند. از جمله‌ی این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. عدم کارایی مناسب در شرایط نامطلوب آب‌وهوایی: AEB به‌شدت به حسگرهای رادار و دوربین‌ها متکی است. با توجه به اینکه شرایط آب‌وهوایی نامطلوب، مانند باران شدید، برف یا مه، می‌تواند کارایی این حسگرها را مختل کند، احتمال بروز خطا در عملکرد این سیستم وجود خواهد داشت.
۲. امکان تداخل با سایر قطعات: تداخل سایر دستگاه‌های الکترونیکی نیز می‌تواند دقت سیستم AEB را مختل کند و منجر به ترمزگیری ناخواسته یا عدم تشخیص خطرات واقعی شود.
۳. هشدارهای کاذب: سیستم‌های AEB گاهی ممکن است، بدون دلیل فعال شوند و منجر به هشدارهای کاذب و ترمزهای غیرضروری شوند. هشدارهای نادرست اگر به‌طور مکرر تکرار شوند، می‌تواند اعتماد راننده به این فناوری را از بین ببرد، تا جایی‌که ممکن است برخی از رانندگان را به غیرفعال کردن این سیستم سوق دهد.
۴. هزینه‌ی بالا: فناوری AEB در حال حاضر بیشتر در خودروهای رده بالاتر یا جدیدتر یافت می‌شود. با وجود اینکه در خودروهای دیگر نیز می‌توان به‌صورت یک آپشن این سیستم را افزود، اما بالا بودن هزینه‌ی آن، مانعی بر پذیرش گسترده‌ی این سیستم شده است.
۵. وابستگی به وضعیت خودرو: اثربخشی AEB می‌تواند تحت تأثیر وضعیت کلی خودرو، از جمله وضعیت ترمزها و لاستیک‌ها باشد. از این‌رو نگهداری مناسب و سرویس دوره ای خودرو برای اطمینان از عملکرد بهینه‌ی سیستم، ضروری است.
۶. کاهش دقت راننده: اتکای بیش از حد به AEB و سایر سیستم‌های کمک راننده، می‌تواند به مرور زمان منجر به کاهش دقت راننده و حواس‌پرتی او شود که این امر می‌تواند ایمنی کلی خودرو و سرنشینان آن را به‌خطر بیندازد.
نتیجه‌گیری
ترمز اضطراری خودرو یک پیشرفت قابل توجه در افزایش ایمنی خودروهاست. این سیستم با پیشرفت روزافزونش، این پتانسیل را دارد که جان افراد بی‌شماری را نجات دهد و جاده‌ها را برای همه ایمن‌تر کنند. پذیرش این نوآوری‌ها و استفاده‌ی گسترده از آن، ما را به آینده‌ای با تصادفات کمتر نزدیک میکند.
