تایرهای خودرو تنها قسمتی از خودرو هستند که با سطح جاده در تماس‌اند و با توجه به‌اینکه تمام وزن خودرو روی آن‌هاست بروز یک مشکل کوچک مثل کم بودن باد تایر در سرعت‌های بالا می‌تواند منجر به حادثه‌ای ناگوار شود. راه‌حلی که خودروسازان برای حل این مشکل ارائه داده‌اند سیستم TPMS یا همان سنسور فشار باد تایر است که در ادامه‌ب این مقاله از وبلاگ ایگل به بررسی آن می‌پردازیم.
جلوگیری از سرقت خودرو
- ردیابی لحظه‌ای و آنلاین خودرو
- هشدار روشن شدن خودرو
- خاموش کردن خودرو از راه دور
سنسور فشار باد تایر یا TPMS چیست و چگونه کار میکند؟
همه روزه، رانندگان بسیاری با بی‌توجهی به کم باد بودن لاستیک‌های ماشینشان (یا ناآگاهی از آن) در سطح شهر تردد می‌کنند. کم باد شدن لاستیکها، نه‌تنها لاستیک سایی خودرو را به‌همراه دارد و از عمر آن‌ها می‌کاهد، بلکه افزایش مصرف سوخت و از همه مهم‌تر خطر بروز تصادف را به‌همراه دارد. بر این اساس، خودروسازان سنسور فشار باد تایر یا همان TPMS را تولید کرده‌اند با این هدف که با اعلام هشدار کم باد شدن فشار باد تایرهای خودرو به کاهش خسارات و خطرات احتمالی کمک کند.
سنسور فشار باد تایر یا TPMS (tire pressure monitoring system)، شامل سنسورهای الکتریکی کوچکی است که در هر ۴ چرخ خودرو نصب می‌شوند تا فشار باد تایرها را کنترل کنند. به‌محض اینکه فشار باد هر یک از لاستیکها کاهش پیدا کند، سیستم TPMS یک چراغ هشدار زرد رنگ را (که شبیه به نعل اسب است) روی داشبورد نشان می‌دهد تا راننده را از کم‌باد شدن لاستیکها آگاه کند.
قبل از اینکه سنسور فشار باد تایر به‌وجود بیاید، رانندگان باید به تعمیرگاه مراجعه می‌کردند تا با سنسور فشارسنج مخصوص تایر، میزان باد لاستیکها را تشخیص دهند. اما با توجه به افزایش تصادفات و خسارات ناشی از کم‌باد شدن لاستیکها، دولت آمریکا با تصویب قوانینی (قانون TREAD) در سال ۲۰۰۸، استفاده از این سیستم را در همه‌ی خودروهای تولید شده اجباری کرد.
مزایای استفاده از سیستم TMPS
سیستم مانیتورینگ فشار تایر (TPMS) مزایای قابل توجهی را ارائه می‌دهد که در ادامه به بررسی این مزایا می‌پردازیم:
۱. افزایش ایمنی: یکی از عوامل بروز تصادفات جاده‌ای، کم باد شدن لاستیک‌های خودرو است. TPMS با آگاه کردن به‌موقع راننده از کم باد شدن تایرها، از وقوع این‌گونه تصادفات جلوگیری میکند.
۲. بهبود مصرف سوخت: لاستیک‌های کم باد، مقاومت غلتشی چرخ‌ها را افزایش می‌دهند و موتور را مجبور می‌کنند برای حرکت کردن خودرو، سخت‌تر کار کند و سوخت بیشتری مصرف کند. سیستم TPMS با حفظ فشار لاستیکها در یک محدوده‌ی مناسب، می‌تواند به مصرف بهینه‌ی سوخت نیز کمک کند.
۳. افزایش طول عمر لاستیکها: کم باد شدن لاستیکها، باعث می‌شود که بیشتر در تماس با سطح جاده قرار بگیرند که این امر سایش و پارگی بیش از حد لاستیکها را به‌دنبال دارد و از عمر مفید آن‌ها می‌کاهد. اما با وجود TPMS شما به‌موقع از کم باد شدن لاستیکها باخبر می‌شوید و سریع‌تر به آن رسیدگی می‌کنید.
۴. تاثیر غیرمستقیم در کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای: همانطور که گفتیم،بهینه‌سازی فشار باید تایرها روی بهبود مصرف سوخت تاثیر دارد و کاهش مصرف سوخت نیز منجر به انتشار کمتر گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
۵. صرفه‌جویی در زمان: بررسی منظم فشار باد لاستیکها می‌تواند فرایندی زمان‌بر باشد. اما سیستم TPMS شما را از بررسی دستی باد تایرها بی‌نیاز میکند که این امر باعث صرفه‌جویی در زمان شما می‌شود.
معرفی انواع سنسور فشار باد تایر
دو نوع مختلف از سیستم‌های کنترل فشار تایر در بازار موجود است. به‌طورکلی، هدف آن‌ها یکی است، اما نحوه‌ی عملکرد آن‌ها کاملاً متفاوت است. این دو نوع عبارتند از:
- سیستم DTPMS (سنسور فشار باد تایر مستقیم)
- سیستم ITPMS (سنسور فشار باد تایر غیرمستقیم)
در ادامه به توضیح هر دو نوع مختلف خواهیم پرداخت.
۱. سیستم DTPMS (سنسور فشار باد تایر مستقیم)
این سیستم از ۴ سنسور تشکیل شده است که فشار باد هر تایر را به‌طور جداگانه اندازه‌گیری می‌کنند. هنگامی‌که فشار هوا در لاستیکها به کمتر از 25 درصد از سطح باد توصیه شده کاهش می‌یابد، این سنسورها به سیستم کامپیوتر ماشین اطلاع می‌دهند و چراغ هشدار روی داشبورد روشن می‌شود.
مزایای TPMS مستقیم عبارتند از:
- فشار تایر را به‌صورت واقعی و دقیق نشان می‌دهد.
- حتی با چرخش یا تعویض لاستیکها هم مستعد اشتباه نیست.
- پس از چرخش یا تعویض لاستیکها، به‌راحتی با چرخ‌های جدید همگام‌سازی می‌شود.
- باتری‌های داخل حسگرهای این سیستم معمولاً بیش از یک دهه دوام می‌آورند.
- این امکان را دارد که در لاستیک زاپاس خودرو نیز گنجانده شود.
معایب TPMS مستقیم عبارتند از:
- به‌طور کلی گران‌تر از TPMS غیر مستقیم است.
- اگرچه همگام‌سازی مجدد آن ساده است، اما ممکن است به ابزارهای پرهزینه نیاز داشته باشد.
- باتری این سیستم به ندرت قابل تعمیر است، بنابراین درصورتی‌که باتری یکی از سنسورها خراب شود، کل سنسور باید عوض شود.
- امکان اینکه به سنسورهای این سیستم در حین نصب یا جداسازی آسیب زده شود وجود دارد.
- در صورت ایجاد فشار یا وارد شدن ضربه‌های سنگین به تایر و رینگ خودرو، ممکن است که سنسورها آسیب ببینند.
۲. سیستم ITPMS (سنسور فشار باد تایر غیر مستقیم)
سیستم TPMS غیر مستقیم همانطور که از نامش مشخص است به‌طور مستقیم فشار باد تایرها را اندازه‌گیری نمی‌کند. این سیستم به سنسورهای سرعت چرخی که سیستم ترمز ضد قفل یا همان ABS استفاده میکند متکی است. این سنسورها میزان چرخش هر چرخ را به‌طور جداگانه محاسبه و با سایر چرخ‌ها مقایسه می‌کنند. بر اساس سرعت چرخش هر چرخ، ECU می‌تواند فشار باد لاستیک‌های خودرو را تفسیر کند. هنگامی‌که یک چرخ سریع‌تر از حد انتظار شروع به چرخیدن کند، ECU تشخیص می‌دهد که تایر کم باد شده است و بر این اساس با روشن کردن چراغ نشان‌گر به راننده هشدار می‌دهد.
مزایای TPMS غیر مستقیم عبارتند از:
- در مقایسه با TPMS مستقیم نسبتاً ارزان‌تر است.
- نسبت به TPMS مستقیم، دوام بیشتری دارد و کمتر به تعمیرات نیاز پیدا میکند.
- نصب آن آسان‌تر است.
معایب TPMS غیر مستقیم عبارتند از:
- در صورت تغییر لاستیک‌های ماشین با لاستیک‌های بزرگتر یا کوچکتر، ممکن است عملکرد نادرستی داشته باشد.
- زمانی‌که لاستیکها به طور ناهموار فرسوده می‌شوند ممکن است اطلاعات غلطی بدهد.
- پس از هر بار باد کردن لاستیکها و تعویض آن‌ها، این سیستم باید دوباره ریست شود.
به‌طور خلاصه
در این مقاله، به بررسی چیستی سیستم نظارت بر فشار لاستیک (TPMS) و چگونگی کارکرد آن پرداختیم. سیستم TPMS تنها یکی از آپشن های خودرو مدرن نیست بلکه یک ابزار حیاتی برای افزایش ایمنی و کارایی خودروهاست. این سیستم با اندازه‌گیری و نمایش میزان فشار باد لاستیکها، به راننده کمک میکند که همیشه از وضعیت تایرها باخبر باشد. حفظ فشار باد تایرها در یک سطح مطلوب از نه‌تنها عمر لاستیک‌های ماشین را افزایش و اصطحلاک خودرو را کاهش می‌دهد، بلکه از ایجاد تصادفات و سوانح بسیار پرخطر جلوگیری میکند.
