یکی از ابزارهای کارآمد برای عیب‌یابی خودرو، دستگاه دیاگ است که با اتصال به ECU یا کامپیوتر خودرو، کدهایی را نمایش می‌دهد که نشان‌دهنده‌ی وجود ایراد در بخش‌های مختلف خودرو است. اما مشکل اینجاست که این کدها به زبان انگلیسی هستند و درک آنها برای افراد غیرمتخصص دشوار است. اما نگران نباشید، در این محتوا، ما به شما در درک و ترجمه کدهای خطای دیاگ به زبان فارسی کمک می‌کنیم و در آخر لیست کامل کدهای خطا به زبان فارسی را در اختیارتان قرار می‌دهیم. پس تا پایان این مطلب همراه ما بمانید.
با مفهوم کد خطای دیاگ آشنا شوید
کدهای خطای دیاگ (Diagnostic Trouble Codes) یا به اختصار DTC، کدهای منحصربه‌فردی هستند که توسط واحد کنترل الکترونیکی (ECU) خودرو برای نشان دادن مشکلات یا نقص‌های خاص در وسیله نقلیه استفاده می‌شوند. این کدها به تعمیرکاران کمک می‌کنند تا به سرعت و با دقت بالا، منبع مشکل را شناسایی و عیب‌یابی کنند.
به‌طور کلی کدهای خطای دیاگ به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:
- کدهای عمومی (Generic Codes): این کدها توسط تمامی سازندگان خودرو به صورت استاندارد استفاده می‌شوند. برای مثال، کد P0102 نشان‌دهنده مشکل در مدار سنسور دمای هوای ورودی است.
- کدهای اختصاصی (Manufacturer Specific Codes): این کدها توسط هر سازنده‌ی خودرو به طور منحصربه‌فرد تعریف می‌شوند و اطلاعات دقیق‌تری در مورد مشکل ارائه می‌دهند. به‌عنوان مثال، کد P1340 برای خودروهای تویوتا نشان‌دهنده مشکل در مدار سنسور اکسیژن بانک 1، سنسور 1 است.
نحوه‌ی کامل و دقیق ترجمه‌ی کدهای خطای دیاگ به فارسی
در ادامه‌ی این مقاله به زبانی ساده و روان، نحوه‌ی خواندن و درک کدهای خطای دیاگ را به شما آموزش می‌دهیم. با یادگیری این روش، می‌توانید به عیب‌یابی اولیه‌ی خودرو خود پرداخته و در صورت نیاز، با دانش بیشتری به تعمیرکار مراجعه کنید.
برای شروع باید با سختار کدهای خطا آشنا شوید. کدهای خطای دیاگ از پنج کاراکتر تشکیل شده‌اند که هر کدام معنای خاص خود را دارند:
یک: اولین کاراکتر در کدهای خطای دیاگ؛ کلیدی برای تشخیص نوع مشکل
اولین کاراکتر در کدهای خطای دیاگ، نقش کلیدی در شناسایی نوع سیستم معیوب ایفا می‌کند. این کاراکتر می‌تواند یکی از حروف P، C، B یا U باشد که معنای هر کدام را در ادامه به شما می‌گوییم:
P یا Powertrain (قوای محرکه)
این حرف نشان‌دهنده وجود مشکل در موتور، گیربکس یا سیستم انتقال قدرت خودرو است. کدهای خطای با P شروع شونده، به طور کلی به موارد زیر اشاره دارند:
- مشکلات مربوط به احتراق و جرقه‌زنی: مانند نقص در سنسور اکسیژن، کویل احتراق، شمع‌ها و …
- مشکلات مربوط به سیستم سوخت‌رسانی: مانند گرفتگی انژکتورها، نشت سوخت، نقص در پمپ بنزین و …
- مشکلات مربوط به گیربکس: مانند لغزش دنده‌ها، تأخیر در تعویض دنده، نشت روغن گیربکس و …
- مشکلات مربوط به سیستم انتقال قدرت: مانند لرزش خودرو، زوزه دیفرانسیل، نقص در پلوس و
کدهای خطای با C شروع شونده، به‌طور کلی به موارد زیر اشاره دارند:
C یا Chassis (شاسی)
- مشکلات مربوط به سیستم فرمان: مانند سفت شدن فرمان، نشت روغن فرمان، لرزش فرمان و …
- مشکلات مربوط به سیستم تعلیق: مانند خرابی کمک‌فنرها، ساییدگی لاستیک‌ها، ناهم‌ترازی چرخ‌ها و …
- مشکلات مربوط به سیستم ترمز: مانند ضعیف شدن ترمزها، لرزش پدال ترمز، روشن شدن چراغ هشدار ترمز و …
- مشکلات مربوط به سیستم‌های ABS و ESP: مانند نقص در سنسورهای سرعت چرخ، ایراد در یونیت ABS/ESP و …
B یا Body (بدنه)
این حرف نشان‌دهنده‌ی وجود مشکل در بدنه‌ی خودرو، آپشن‌های داخل کابین و سیستم‌های الکتریکی است. کدهای خطای دیاگ که با B شروع شونده، به‌طور کلی به موارد زیر اشاره دارند:
- مشکلات مربوط به بدنه: مانند زنگ‌زدگی، خط و خش، رنگ‌پریدگی و …
- مشکلات مربوط به آپشن‌های داخل کابین: مانند ایراد در سیستم صوتی، شیشه‌های برقی، قفل مرکزی، صندلی‌های برقی و …
- مشکلات مربوط به سیستم‌های الکتریکی: مانند ایراد در باتری، دینام، سیستم روشنایی، برف‌پاک‌کن‌ها و …
- مشکلات مربوط به ایربگ‌ها: مانند نقص در سنسورهای ایربگ، ایراد در یونیت ایربگ و …
U یا Network (شبکه)
این حرف نشان‌دهنده وجود مشکل در سیستم‌های شبکه‌ای و مالتی‌پلکس خودرو است. کدهای خطای با U شروع شونده، به‌طور کلی به موارد زیر اشاره دارند:
- مشکلات مربوط به ارتباط بینECUها: مانند ایراد در سیم‌کشی، نقص در کانکتورها، اختلال در شبکه CAN و …
- مشکلات مربوط به یونیت‌های مالتی‌پلکس: مانند ایراد در BCM، PCM، ABS/ESP و …
- مشکلات مربوط به آپشن‌های خاص: مانند سیستم ناوبری، سیستم تشخیص نقطه کور، سیستم کمکی پارک و …
دو: دومین کاراکتر؛ تمایز بین کدهای اختصاصی و استاندارد
دومین کاراکتر در کدهای خطای دیاگ، نقش مهمی در تمایز بین کدهای استاندارد OBD-II و کدهای اختصاصی سازنده ایفا می‌کند. این کاراکتر می‌تواند یکی از اعداد 0 یا 1 باشد:
0: کد خطای استاندارد OBD-II
این عدد نشان‌دهنده‌ی کد خطایی است که در تمام خودروهای مجهز به استاندارد OBD-II یکسان است و به یک عیب واحد اشاره دارد. به‌عنوان مقال، کد خطای P0301 در همه‌ی خودروها (فارغ از برند و مدل خودرو) به معنای مشکل در جرقه‌زنی سیلندر 1 است.
مزیت اصلی کدهای استاندارد OBD-II این است که خوانش و درک آنها برای همه افراد آسان‌تر است. به همین دلیل، بسیاری از دستگاه‌های دیاگ ساده و غیرتخصصی نیز قادر به خواندن و نمایش این کدها هستند.
1: کد خطای اختصاصی سازنده
این عدد نشان‌دهنده‌ی کد خطایی است که مختص به یک خودروسازی یا مدل خاص است و در سایر خودروها با همین کد، ممکن است عیب متفاوتی را نشان دهد. به عبارت دیگر، معنای دقیق کدهای اختصاصی سازنده، از خودرویی به خودروی دیگر متفاوت است.
به‌عنوان مثال، P1132 در برخی از خودروها نشان‌دهنده‌ی مشکل در سیستم خنک‌کننده است، در حالی که در خودروی دیگر می‌تواند به معنی نقص در سیستم جرقه‌زنی باشد.
سه: سومین کاراکتر از مدهای خطای دیاگ؛ رسیدن به حزئیات بیشتر
سومین کاراکتر در کدهای خطای دیاگ، ما را به سطح عمیق‌تری از جزئیات در مورد زیرسیستم معیوب راهنمایی می‌کند. این کاراکتر می‌تواند عددی بین 0 تا 8 باشد که هر کدام معنای خاص خود را دارند:
- 0: سیستم سوخت، هوا و کنترل آلایندگی
- 1: اندازه‌گیری سوخت و هوا
- 2: اندازه‌گیری سوخت و هوا (فقط در خودروهای انژکتوری)
- 3: سیستم احتراق و جرقه‌زنی
- 4: کنترل آلایندگی
- 5: کنترل سرعت و دور آرام
- 6: کامپیوتر و مدار خروجی
- 7 و 8: سیستم انتقال قدرت
چهار: کاراکتر چهارم و پنجم؛ رمزگشایی نهایی کد خطا
در نهایت، به آخرین ایستگاه رمزگشایی کدهای خطای دیاگ می‌رسیم، جایی که کاراکترهای چهارم و پنجم با ظرافت کامل، قطعه یا زیرسیستم مشکل‌دار را در زیرمجموعه‌ی مشخص شده در رقم سوم به طور دقیق مشخص می‌کنند. این دو کاراکتر، اعدادی بین 00 تا 99 هستند که هر کدام معنای خاص خود را دارند. به عنوان مثال، در کد P0301، 01 نشان‌دهنده‌ی مشکل در جرقه‌زنی سیلندر 1 است.
در نهایت
توصیه می‌شود به‌صورت دوره‌ای، عملیات دیاگنوستیک بر روی خودرو انجام شود و صرفاً منتظر روشن شدن چراغ هشدار نمانید. این کار به شناسایی به‌موقع مشکلات جزئی قبل از تبدیل شدن آنها به خرابی‌های بزرگتر و پرهزینه‌تر کمک شایانی می‌کند.
