جوش آوردن ماشین از جمله مشکلاتی است که به احتمال زیاد هر راننده، حداقل یک‌بار (به‌خصوص در فصل تابستان) با آن درگیر شده است. در همین ابتدا باید بگوییم که با جوش آوردن خودرو، قرار نیست ماشینتان مثل فیلم‌های هالیوودی منفجر شود، پس جای نگرانی و ترسیدن نیست. اما این اتفاق می‌تواند می‌تواند منجر به وارد شدن صدمات جدی به یاتاقان‌ها، پیستون‌ها، سوپاپ‌ها و… شود. بنابراین، لازم است که اطلاعات کافی را دربارهی این مشکل داشته باشید و بدانید چه اقداماتی را نیاز است که انجام دهید.
در این مقاله از وبلاگ ایگل، تصمیم داریم دربارهی دلایل جوش آورن ماشین، اقدامانی که باید انجام دهید و همچنین مواردی را که نباید انجام دهید، صحبت کنیم. پس مطالعه‌ی این مطلب را از دست ندهید.
جلوگیری از سرقت خودرو
- ردیابی لحظهای و آنلاین خودرو
- هشدار روشن شدن خودرو
- خاموش کردن خودرو از راه دور
علائم جوش آوردن ماشین، پیش از وقوع
قبل از اینکه به‌سراغ دلایل جوش آوردن ماشین برویم، ابتدا لازم است با علائم جوش آوردن خودرو آشنا شوید تا به‌موقع از وقوع این مشکل باخبر شوید. از مهم‌ترین علائم هشداردهنده، مبنی بر اینکه خودروی شما در شُرُف جوش آوردن است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا رفتن آمپر خودرو یا روشن شدن چراغ هشدار
- استشمام بوی نامطبوع از دریچه‌های کولر، نظیر بوی روغن سوخته یا پلاستیک سوخته
- خروج بخار از زیر کاپوت خودرو
- شنیدن صدای تیک تیک یا کوبش از موتور
- کاهش قدرت موتور
- داغ شدن بیش از حد کاپوت ماشین
بررسی دلایل جوش آوردن ماشین
در ادامه به اصلی‌ترین دلایل جوش آوردن ماشین خواهیم پرداخت:
1. خرابی رادیاتور
خرابی رادیاتور ماشین یکی از شایع‌ترین علل جوش آوردن ماشین است، بنابراین هنگام مواجهه با این مشکل، بهتر است ابتدا رادیاتور را بررسی کنید. وظیفه‌ی رادیاتور در خودرو، خنک کردن مایع خنک کننده و حفظ سیستم خنک‌کننده در شرایط ایده‌آل است. این قطعه می‌تواند در طول زمان دچار آسیب‌های مکانیکی مثل شکستن، ترک خوردن، کج شدن پره‌ها و… شده و عملکردش با اختلال مواجه شود.
2. گرفتگی رادیاتور
وجود ذرات ریز، گردوغبار، قطعات زنگ زده، رسوب آب و همچنین ذرات آلوده، به‌مرور زمان منجر به گرفته شدن مسیر و مجرای جریان آب در رادیاتور شده و بعد از مدتی آن را مسدود می‌کند. در این حالت، سیستم خنک‌کننده به‌درستی کار خود را انجام نداده و همین امر منجر به بالا رفتن دمای موتور و جوش آوردن خودرو می‌شود.
با مراجعه به مقاله‌ی «علائم گرفتگی رادیاتور ماشین» می‌توانید با تمامی نشانه‌هایی که هشدار گرفتگی رادیاتور را می‌دهند آشنا شوید.
3. آسیب دیدن واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندر نقش مهمی در آب‌بندی محفظه‌ی احتراق موتور خودروی شما دارد و مهم‌ترین وظیفه‌اش نیز این است که مانع از نشت مایع خنک‌کننده شود. با این تفاسیر چه اتفاقی می‌افتد اگر واشر سرسیلندر منفجر شود؟ در این‌صورت، گاز و روغن موتور با هم مخلوط می‌شوند و همین امر منجر به جوش آوردن خودرو می‌شود. در صورتی‌که متوجه شدید دود سفید از زیر کاپوت خارج می‌شود، بلافاصله مخزن مایع خنک‌کننده را بررسی کنید. اگر واشر سرسیلندر از کار افتاده باشد، متوجه وجود حباب در مایع خواهید شد.
4. درپوش رادیاتور معیوب
درپوش رادیاتور به‌گونه‌ای طراحی شده است که مانع از خروج مایع خنک‌کننده از رادیاتور شده و در عین حال سیستم خنک‌کننده را تحت فشار نگه می‌دارد تا خنک بماند. درصورتی‌که این قطعه دچار نقص شود، هوا به درون سیستم خنک‌کننده نفوذ کرده و باعث می‌شود که موتور خودرو بیش از حد گرم شود. همچنین در اثر خراب شدن درپوش، نقطه‌ی جوش مایع خنک‌کننده به‌علت عدم فشار کافی کاهش پیدا می‌کند و همین امر موجب می‌شود که نتواند گرمای کافی را از موتور جذب کند و جوش بیاورد.
5. پایین بودن سطح مایع خنک‌کننده
درصورتی‌که مخزن رادیاتور با سطح مناسبی از مایع خنک‌کننده پر نشود، راندمان این سیستم کاهش یافته و درنتیجه موتور ماشین به‌خوبی خنک نمی‌شود و این اتفاق (به‌ویژه در تابستان) منجر به جوش آوردن ماشین خواهد شد.
6. درست کار نکردن فن رادیاتور
یکی دیگر از رایج ترین، دلایل جوش آوردن ماشین درست کار نکردن فن رادیاتور است. هنگامی‌که خودرو در حال کار است، گرمای اضافی تولید شده در اثر احتراق و اصطکاک قطعات مکانیکی با یکدیگر، باید به نحوی آزاد می‌شود که این کار برعهده‌ی فن رادیاتور است. در واقع، فن رادیاتور با چرخش خود منجر به هدایت هوا به‌سمت رادیاتور و در نتیجه خنک کردن آب رادیاتور می‌شود. اما در صورتی‌که عمکرد این قطعه با مشکل روبه‌رو شود، روند گردش هوا و کاهش دمای موتور، به‌درستی انجام نشده و در نهایت موتور خودرو جوش می‌آورد.
7. خرابی واتر پمپ
واتر پمپ یا همان پمپ آب، به گردش ضدیخ یا خنک‌کننده از طریق لوله‌های رادیاتور کمک می‌کند؛ لذا اگر خراب شود، گردش آب در سیستم خنک‌کننده متوقف شده و این اتفاق باعث جوش آوردن ماشین خواهد شد.
برای تشخیص به‌موقع خرابی واتر پمپ، می‌توانید به مقاله‌ی «علائم خرابی واتر پمپ» مراجعه کنید.
8. خرابی ترموستات
یکی دیگر از مواردی که منجر به جوش آوردن خودرو می‌شود، خرابی ترموستات است. ترموستات ماشین، قطعه‌ای در سیستم خنک‌کننده‌ی ماشین است که دمای آب رادیاتور را اندازه‌گیری می‌کند و طوری طراحی شده است که با گرم شدن مایع خنک‌کننده باز می‌شود تا مایع گرم از موتور وارد رادیاتور شده و مایع خنک‌کننده جدید در موتور به جریان دربیاید. حال اگر این قطعه دچار مشکل شود چه می‌شود؟
درصورت خرابی ترموستات، اگر که در حالت “باز” گیر کرده باشد، به مایع خنک‌کننده اجازه می‌دهد تا خیلی سریع‌تر از موعد وارد موتور شود. از طرف دیگر، اگر ترموستات در وضعیت “بسته” باقی بماند، از گردش صحیح مایع خنک‌کننده جلوگیری می‌کند و در هر دو صورت منجر به بالا رفتن دمای موتور و جوش آوردن خودرو می‌شود.
9. کیفیت پایین مایع خنک‌کننده
اگر از یک مایع خنک‌کننده با کیفیت پایین که اغلب در دمای کمتر از 100 درجه سانتی‌گراد به نقطه‌ی جوش می‌رسد در خودروی خود استفاده کنید، احتمال جوش آوردن خودرو بیشتر خواهد بود.
اقداماتی که باید هنگام جوش آوردن ماشین انجام دهید
در درجه‌ی اول لازم است که مضطرب نشوید و سعی کنید بر اعصاب خود مسلط باشید. سپس نسبت به انجام کارهایی که در ادامه به شما می‌گوییم اقدام کنید.
- به رانندگی ادامه دهید و سرعت را به‌طور ناگهانی کاهش ندهید.
- در حین حرکت، درجه حرارت بخاری ماشین را به بالاترین دمای ممکن برسانید. (این‌کار برای جذب حرارت از رادیاتور انجام می‌شود)
- خودرو را متوقف کنید، اما آن را خاموش نکنید و اجازه دهید ۵ تا ۱۰ دقیقه‌ی دیگر روشن بماند تا بخاری به کار خود ادامه دهد.
- کاپوت را باز کنید تا حداکثر هوای طبیعی به محفظه‌ی موتور برسد. بدون اینکه با دستان خود هیچ قسمتی از موتور را لمس کنید، برای مدت‌زمان مشخصی (در تابستان حدود 40 تا 50 دقیقه و در زمستان حدود 20 دقیقه) صبر کنید.
- با یدک‌کش تماس بگیرید. اگر خودرویی در نزدیکی شما نبود، پس از مدت‌زمان ذکر شده مطمئن شوید که مایع “خنک شده است”، سپس درب مخزن خنک‌کننده را با دقت بردارید و به آن آب اضافه کنید.
- ماشین را روشن کنید، حرارت بخاری را تا حداکثر بالا ببرید و با سرعت کم به حرکت ادامه دهید تا به نزدیک‌ترین تعمیرگاه برسید. به محض اینکه دمای مایع خنک‌کننده به بالای 90 درجه سانتی‌گراد رسید، باید خودرو را متوقف کنید و دوباره به مدت 40 دقیقه (یا 20 دقیقه در زمستان) صبر کنید و مجددا حرکت کنید.
موقع جوش آوردن ماشین این چهار کار را انجام ندهید
در ادامه این مطلب چند مورد از اشتباهات رایج رانندگان هنگام جوش آوردن خودرو را ذکر می‌کنیم تا از انجام آن‌ها خودداری کنید.
۱. موتور را بلافاصله خاموش نکنید
با توجه به این موضوع که بعد از جوش آوردن خودرو، دمای موتور بیش از حد بالاست، اگر بلافاصله موتور را خاموش کنید، این احتمال وجود دارد که قطعات حساسی مثل واشر سرسیلندر، رینگ پیستون و یاتاقان‌ها دفرمه یا ذوب شوند.
۲. درب رادیاتور را باز نکنید
در زمان جوش آوردن خودرو، دمای آب به‌حدی بالاست که به محض باز شدن درب رادیاتور با شدت به بیرون فوران می‌کند. بنابراین به‌هیچ‌عنوان در این مواقع درب رادیاتور را باز نکنید و اجازه دهید که موتور سرد شود.
۳. روی موتور آب سرد نریزید
ریختن آب سرد روی موتور، نه‌تنها کمک زیادی به رفع مشکل نمی‌کند، بلکه می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به پیشرانه وارد آورد و باعث تاب برداشتن بد‌نه‌ی موتور بر اثر تغییر ناگهانی دما شود.
۴. با موتور جوش آورده به مسیر خود ادامه ندهید
حتی اگر مقصدتان فاصله‌ی زیادی با شما ندارد، هیچ‌گاه این ریسک را نکنید که با خودروی جوش آورده رانندگی کنید؛ زیرا این کار در ۹۹ درصد مواقع موجب بروز ایرادات سنگین و هزینه‌بر روی موتور خودرو می‌شود.
در نهایت
جوش آوردن ماشین یکی از رایج‌ترین مشکلات خودرو به‌خصوص در فصل تابستان است. اگر می‌خواهید از بروز این مشکل و هزینه‌های بعد از آن جلوگیری کنید نیاز است که به‌صورت دوره‌ای و منظم رادیاتور خودرو و سطح مایع خنک‌کننده را کنترل کنید و از سلامت قطعات سیستم خنک کننده نظیر واتر پمپ، فن خنک‌کننده، ترموستات و… مطمئن شوید.
